Taraf gazetesinde sıklıkla okuduum yazarlardan birisi Sezin Öney. Farklı bir üslubu var ve üslubundan öte Avrupa ve Batıdaki geliflmeleri yakından takip ediyor.
Cumhuriyet yazarı Nilgün Cerraholu da yıllardan beri bunu yapıyor ve Batıya yazıyor. Bir farkla: Daha ideolojik tonda! deolojik tona düfltükçe de kendini tekrar ediyor. Sezin Öney ise daha ziyade örenme merakıyla ve dolayısıyla öreterek. deolojiye saptıınızda sadece öretici olursunuz ve sıklıkla da kendinizi tekrarlarsınız. Okumadan muallim olursunuz. Zira her fleyi biliyorsunuzdur. Ezber tekrarı yaparsınız. Elbette ideal ile bilgiyi ve ilgiyi bir araya getirdiinizde kıvamı yakalarsınız ve faydalı bir terkip olur. Yeni Avrupanın yazarı Sezin Öneyin yumuflak bir üslubu var. Bu onu daha kaynafltırıcı ve geçiflli yapıyor. Son yazılarından birisinin bafllıı fiirin anarflistler! Anarflistten flirin ve flirinden anarflist çıkar mı? Tartıflılır. Sezin Öneyin anlattıına göre, böyle bir terkip mümkün. Aslında anarflistler sadece düzene karflılar. Bu anlamda, Haricilerin slam anarflistleri olduunu biliyor muydunuz? Onların anarflistlerle birlikte ortak paydalarından birisi düzene karflı olmalarıdır. Anarflizm yöneticisizlik demektir. Hariciler hem Hazreti Aliye hem de Emevilere karflı çıktıklarından yönetimlerle baflları hofl olmamıfl ve yönetimin gereine de pek fazla inanmamıfllardır. Hariciler aflırı sertliklerinden ve Mürcie de gevflekliklerinden dolayı orta bir yolda buluflmufllar ve imamın Kureyfliliini reddettikleri gibi bazen de yönetimin toptan gereksizliine inanmıfllardır. Yine de Anarflizm ile Nihilizm yani hiçlik arasında derece ve kademe farkı vardır.
*
Sezin Öneyin yazısına tetimme veya güzelleme yapmak istedim! Zira flöyle bir soru sormak mümkün: fiirin anarflistler olur da daha galizinden flirin ateistler olamaz mı? Belki de bu sorunun en iyi cevabını Öneyin yazdıı Taraf gazetesi verebilir? fiuubiyye kitabının yazarı Zahiye Kaddure tarihi süreçte tam da bu sorunun cevabını veriyor. Batıda Aydınlanma ve Ansiklobedistlerle birlikte eitim ve kültür kilise dıflına kayıyor ve entelektüeller ya dinle ya da dindarlıkla irtibatlarını koparıyorlar. Zincirlerinden boflanmıfl gibi oluyorlar. En azından dine lakayt kalıyorlar. Aslında daha önce ifade ettiim gibi ilk ırkçılık Batıdan evvel slamdan sonra randa teflekkül ve tezahür ediyor. Kalbi tam slama ısınmamıfl olan kimi Farisi unsurlar hem fluubiye akımını hem de zındıkayı benimsiyorlar. Memun gibi Abbasi sultanları hem Yunan yani Batı hem de Pers yani ran hayranıdırlar. Batılılaflma sürecinde Frenkçe nasıl ki moda oldu ise Abbasi sarayında da Farsça modadır. Züppeler Arapça yerine Pehlevice kavramlar kullanmayı yelerler. Abbasi döneminde yönetimin gevflekliinden dolayı züppe bir ateist zümresi olufluyor. Bunlar o dönemin entelektüelleri ve aydınları olarak bilinirler. Salih Abdulkuddus, Beflflar bni Berd, Hammad Raviye, Hammad Acred, Muti Bin yas ve Ebu Nüvas gibiler zındıka ve ateizm cereyanının baflındadırlar. Bu isimlerin hepsinin bazı ortak özellikleri vardır. Birinci özellikleri, flıklıkları ve zarafetleridir. Öneyin ifadesiyle flirinlikleri bugünkü tabirle onlara metroseksüel yani bakımlı erkekler de denebilir. Bunun dıflında söz ustasıdırlar. Cümlelerinin arasına henüz Frenkçe tedavüle girmeden Pehlevice kelimeler ilifltirirlerdi. Anlayacaınız kalemleri de kıvraktı. Bu sıfatlarını sayan Saalibi sözünü flöyle balar: Bunlar dıfl görüntüleri ve dıfl alemleridir. ç alemlerini Allah bilir... Abbasi döneminde ateizm bir modadır ve kendisini dinletmek ve toplum nezdinde saygın bir yer edinmek isteyen kifliler ateistleri taklit ederdi. Bundan dolayı zarif denmek için ateizm sıfatını intihal eden bir cahile karflı flair flöyle söylenmifltir: Tezandaka mülinen leyekule kavmun minel üdeba zındikun zarifun. Ediptir, zariftir ve flirindir denmek için zındıklıını ilan etti.
*
Demek ki bugünün anarflistleri zarif ise Abbasiler döneminin ateistleri ve zındıkları da flirin ve zarif görünüyorlardı. bnül Mukaffa gibilerin kalemleri kıvrak ve aızları oynaktır. Tevfik Fikret, Orhan Pamuk veya Ahmet Altan gibi eski ve yeni bazı edebiyatçılarımız Abbasi döneminin zarif ediplerine benzemiyor mu? Memun gibiler baflta onlara karflı müsamaha gösterseler de ardından fliddetli bir biçimde tenkile giriflmifllerdir. Bu flık ve flirin ateistlere karflı ilk kampanyayı bafllatan Abbasi Mehdisi olmufl ve sahibuz Zindika diye ateizm takip merkezini kurmufltur. Ehl-i hadise karflı tahammülsüz olan Abbasiler Mutezili vasıflarına ramen yine de zındıka cereyanına karflı da bigane ve sessiz kalamamıfllardır. Zira flirin de görünseler ateistler/zındıklar toplumu ve deerlerini ve sistemini kemiren güvedirler. Abbasiler döneminde Persmeflrep flirin ateistler varken Batılılaflma ile birlikte onların yerini Frenkmeflrep flirin ateistler almıfltır. Lakin Bazı slamcılar da kendilerini ateistlerin oltasına ve flirinliine kaptırmıfl görünüyorlar.